تأثیر تراکم بر عملکرد کمی و کیفی دو رقم سورگوم علوفه ای در شرایط محدودیت آب

چکیده به منظور ارزیابی اثر کم آبیاری و تراکم کاشت بر کمیت و کیفیت سورگوم علوفهای پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران درسال زراعی 1388 اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل  بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 18 تیمار انجام شد. عامل اصلی شامل آبیاری پس از 70 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک به عنوان تیمار شاهد (ir70)، آبیاری پس از 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک به عنوان تیمار تنش خشکی متوسط (ir100) و آبیاری پس از 130 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک به عنوان تنش خشکی شدید (ir130) و عامل های فرعی شامل تراکم های 15، 20 و 25  بوته در متر مربع و ارقام اسپیدفید و پگاه بود. نتایج نشان داد که بالاترین و کمترین درصد ماده خشک قابل هضم (ivdmd) در شرایط شاهد (ir70) به ترتیب مربوط به رقم پگاه با تراکم 25 بوته در متر مربع و رقم اسپیدفید با تراکم 15 بوته در متر مربع بود. در شرایط تنش خشکی، رقم پگاه از درصد پروتئین خام (cp) بالاتری برخوردار بود. در سطوح تنش خشکی متوسط (ir100) و تنش خشکی شدید (ir130) با افزایش تراکم، درصد پروتئین خام کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش خشکی میزان قندهای محلول در آب (wsc) در هر دو رقم  پگاه و اسپیدفید  افزایش یافت. در رقم اسپیدفید در شرایط شاهد (ir70) و سطوح تنش خشکی متوسط (ir100) با افزایش تراکم کاشت مقدار درصد دیواره سلولی عاری از همی سلولز (adf) کاهش پیدا کرد. رقم اسپیدفید در تیمار های تنش خشکی متوسط و تنش خشکی شدید نیز بیشترین عملکرد علوفه را با تراکم 25 بوته در متر مربع دارا بود. کمترین میزان علوفه تولیدی نیز در در رقم پگاه با تراکم 15 بوته در متر مربع تحت تنش خشکی شدید ملاحظه شد.